Het kabinet wil samen met ondernemers, werkgevers en werkenden toewerken naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt. Op dinsdag 5 juli heeft Minister van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de hoofdlijnenbrief Arbeidsmarkt naar de Tweede Kamer gestuurd, waarin staat hoe het kabinet dit wil bereiken. In dit artikel hebben wij de plannen voor u op een rij gezet.
Naast trends als vergrijzing en globalisering, hebben belangrijke adviezen van de commissie Borstlap, de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en de Sociaal-Economische Raad (SER) het kabinet doen inzien dat ook beleidskeuzes en regels belangrijke oorzaken zijn van de problemen op de arbeidsmarkt.
Volgens het kabinet is een arbeidsmarkt die een positieve bijdrage levert aan de samenleving geen vanzelfsprekendheid meer. Zo is investeren in kwalitatief goed werk en mensen buiten beeld geraakt. Teveel mensen raken in de knel, zijn onzeker over hun inkomen of dragen individueel meer risico’s, bijvoorbeeld als ze niet verzekerd zijn voor ziekte.
Via 5 thema’s naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt
Om de genoemde problemen op te lossen, zijn er vijf thema’s benoemd aan de hand waarvan het kabinet samen met ondernemers, werkgevers en werkenden gaat werken aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt:
- Het aangaan van duurzame arbeidsrelaties stimuleren binnen wendbare ondernemingen en het beter reguleren van tijdelijke contracten en driehoeksrelaties.
- Een gelijker speelveld tussen werknemer en zelfstandige, meer duidelijke en opeisbare regels en handhaving.
- Altijd uitzicht op nieuw werk (via leven lang ontwikkelen en een goede arbeidsmarktinfrastructuur).
- Aanpassingen in de arbeidsongeschiktheidswetgeving (WIA).
- Meedoen aan de basis van de arbeidsmarkt.
De komende maanden worden de thema’s verder uitgewerkt. In de brief van Minister van Gennip wordt vooral ingegaan op de eerste twee thema’s, waarvan u hieronder de gedeelde uitwerking vindt. De brief vindt u hier.
Duurzame arbeidsrelaties
Om meer zekerheid te bieden aan werknemers met flexibele contracten, stelt het kabinet dat structureel werk in principe wordt georganiseerd op basis van arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. Dit leidt tot meer duurzame arbeidsrelaties. Om dit te bereiken, worden er vier maatregelen uitgewerkt:
- Oproepcontracten en min-max-contracten gaan in hun huidige vorm verdwijnen en worden vervangen door basiscontracten, zodat er meer werk- en roosterzekerheid komt.
- Uitzendcontracten worden verder gereguleerd, zodat de positie van uitzendkrachten wordt verbeterd. Ook moet er minstens sprake zijn van gelijkwaardige arbeidsvoorwaarden ten opzichte van werknemers die direct in dienst zijn.
- Opeenvolgende tijdelijke contracten (draaideurflex) worden tegengegaan door de pauze in de keten te schrappen. Een aparte regeling voor seizoenswerk wordt onderzocht.
- Een arbeidscommissie om de toegang tot het recht te verbeteren. Dit is een uitwerking van de commissie Roemer.
Wendbare ondernemingen
Ook in de toekomst moeten ondernemers op verschillende manieren kunnen anticiperen op fluctuaties en innovaties. Daarbij is van belang dat deze wendbaarheid niet ten koste gaat van de zekerheid van de werknemers. Het kabinet werkt daarom met de sociale partners maatregelen uit die duurzame arbeidsrelaties en wendbaarheid van ondernemingen samen laten gaan. Begin 2023 zijn binnen dit kader de volgende maatregelen of alternatieven verder uitgewerkt:
- Het bevorderen dat werknemers van werk-naar-werk worden begeleid na beëindiging van het arbeidscontract.
- Deeltijd-WW.
- Het verbeteren van de regeling rondom loondoorbetaling bij ziekte, door in het tweede jaar in te zetten op terugkeer bij een andere werkgever.
Gelijk speelveld tussen contractvormen en duidelijkere regels
Zelfstandig ondernemers leveren een belangrijke bijdrage aan Nederland. Er zitten echter negatieve kanten aan de explosieve groei van het aantal zzp’ers. Denk hierbij aan gedwongen zzp-schap en schijnzelfstandigheid. Het kabinet wil een adequaat beschermingsniveau voor alle werkenden, oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden tegengaan, zorgen voor de solidariteit binnen de sociale zekerheid en het fiscale stelsel en de wet- en regelgeving verbeteren, zodat er meer duidelijkheid komt over contractvormen. Het kabinet gaat daarom werken aan:
- Het creëren van een gelijker speelveld tussen contractvormen. Onder andere door de komst van een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen, mogelijkheden om pensioen op te bouwen voor zelfstandigen en beperking van de zelfstandigenaftrek.
- Het creëren van mogelijkheden om collectief te onderhandelen en een stevigere positie in de SER voor zzp’ers
- Het bieden van meer duidelijkheid over de vraag wanneer werk gedaan moet worden door een werknemer of verricht mag worden door een zelfstandige. Vooral het begrip ‘gezag’ wordt verduidelijkt en er komt een zogenaamd rechtsvermoeden. Dat houdt in dat de werkgever voortaan bewijs moet leveren dat er geen sprake is ven een dienstverband, in plaats van dat de werkende moet aantonen dat er sprake is van een dienstverband.
- Het verbeteren van het toezicht en de handhaving op schijnzelfstandigheid, waarbij het handhavingsmoratorium op uiterlijk 1 januari 2025 wordt afgeschaft.
Vragen?
Heeft u vragen over deze publicatie? Bent u benieuwd naar de impact van de kabinetsplannen voor uw onderneming? Of wilt u graag op de hoogte worden gehouden van de verdere ontwikkelingen? Neem dan contact met ons op!
Publicatiedatum: 06 juli 2022